Το βιβλίο αυτό δεν είναι στην πραγματικότητα δικό μου. Το γράφουν όλες οι νοικοκυρές του ελληνισμού της Μικράς Ασίας, αιώνες τώρα. Και δεν ξέρω αν το συγκεκριμένο βιβλίο μπορεί να χαρακτηριστεί βιβλίο μαγειρικής ή βιβλίο πολιτισμού.
Το σίγουρο είναι πως οι συνταγές του, παραδοσιακές μικρασιάτικες, έρχονται από πολύ παλιά. Πόσο μακριά κανείς δεν ξέρει. Πώς; Άλλες πέρασαν από στόμα σε στόμα, άλλες καταγράφηκαν, τις πιο πολλές φορές ανορθόγραφα, σε σημειωματάρια, που κιτρίνισαν κρατημένα σαν τον πολυτιμότερο θησαυρό. Όπως επίσης σίγουρο είναι ότι σε αυτό το βιβλίο ό,τι καταγράφεται είναι αυθεντικό και πάντα με σεβασμό, όπως ακριβώς μου μεταφέρθηκε.
Το βιβλίο αποκαλύπτει μια ιδιότυπη γαστριμαργική αισθητική, σωτήρια μυστικά παρασκευής, απόηχο μιας πλούσιας, αν μη τι άλλο, σε συναισθήματα και ένταση κοινωνικής ζωής, από χαρά, γέλιο, μα και πόνο.
Η εθνικότητά τους είναι ό,τι και η εθνικότητα της Μικράς Ασίας, ή όπως το λέει ο Μικρασιάτης Σεφέρης: «Είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια μας. Σπέρνουνται γεννιούνται σαν τα βρέφη, ριζώνουν θρέφουνται με το αίμα. Όπως τα πεύκα κρατούνε τη μορφή του αγέρα ενώ ο αγέρας έφυγε, δεν είναι εκεί το ίδιο τα λόγια φυλάγουν τη μορφή τού ανθρώπου κι ο άνθρωπος έφυγε, δεν είναι εκεί».
Το βιβλίο αυτό προσφέρεται στους αναγνώστες για να αποτυπώσει και να συνεχίσει κάτι ακόμα από την παράδοση της Μικράς Ασίας. Γιατί όπως έχει πει πάλι ο Σεφέρης: «Σβήνοντας ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σαν να σβήνουμε και ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον».
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ
Η διατροφή των Ελλήνων της Καππαδοκίας βασιζόταν κυρίως στα σιτηρά, το ψωμί, τα παράγωγά του σταριού-αλεύρι, πλιγούρι, χόνδρος, σιμιγδάλι, τραχανάς, αλευρόσουπες, σπιτικά μακαρόνια (εριστούδια), πίτες, μαντί– και ακολουθούσαν τα όσπρια. Οι νοικοκυρές για τις ανάγκες του χειμώνα ετοίμαζαν τον «καβουρμά», τσιγαρισμένο κρέας προβάτου, σουτζούκι και παστουρμά με τα οποία μαγείρευαν όσπρια, σούπες και άλλα φαγητά. Από το τραπέζι τους δεν έλειπαν τα αλίπαστα.
Υπήρχε αφθονία γαλακτοκομικών προϊόντων: βούτυρο, γιαούρτι, αϊράνι, τυρί, καϊμάκι. Η ορνιθοτροφία, η παραγωγή αυγών και η καλλιέργεια κηπευτικών κάλυπταν τις οικογενειακές ανάγκες. Η διατήρηση των θερινών λαχανικών γινόταν με την μέθοδο της αποξήρανσης. Επίσης αλάτιζαν ή διατηρούσαν σε ξύδι (Τουρσί) διάφορα λαχανικά.
Να σημειώσουμε ακόμη πως η Καππαδοκία ήταν ένας απέραντος οπωρώνας και παρήγαγε άφθονους ξηρούς καρπούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι αρκετά γιορτινά φαγητά περιέχουν ξηρούς καρπούς και κρέας.
Όσον αφορά στις επισιτιστικές και διατροφικές συμπεριφορές των Ελλήνων Μικρασιατών, παρατηρούμε ότι αυτές διαφέρουν αρκετά από τις αντίστοιχες των Κωνσταντινουπολιτών.
Το διαιτολόγιό τους περιελάμβανε κρέας προβάτου ή αρνιού, ενίοτε από θηράματα κυνηγιού και ποταμίσια ψάρια ή παστά. Το φθινόπωρο ετοίμαζαν για τις ανάγκες του χειμώνα παστουρμά, σουτζούκι, παστό κρέας, καβουρμά και ξερά κόκαλα. Το νωπό κρέας ήταν για τους Καππαδόκες μια πολυτέλεια. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα δεν έλειπαν από κανένα σπίτι. Μάλιστα το γιαούρτι με μέλι ή πετιμέζι προσφερόταν τις γιορτές στους καλεσμένους. Το γιαούρτι είχε και άλλες χρήσεις. Συνόδευε κάποια παραδοσιακά φαγητά, ενώ ανακατεύοντάς το με νερό έφτιαχναν ένα δροσιστικό ποτό, το αϊράνι.
Οι νοικοκυραίοι καλλιεργούσαν κηπευτικά και αμπέλια για τις
ανάγκες του σπιτιού.
[…]
Όσοι «τυχεροί» είχαν συζύγους και γιους ξενιτεμένους στην Κωνσταντινούπολη γεύονταν και κάποιες σπάνιες λιχουδιές που τους έστελναν από την πρωτεύουσα: παστές σαρδέλες, τσίρους, ελιές, κονιάκ, ρούμι και χιώτικη μαστίχα για το χειμωνιάτικο γιορτινό τραπέζι.
Οι κουραμπιέδες, τα ιτσλί και ο μπακλαβάς σερβίρονταν στις γιορτές και στους γάμους. Τα γλυκά του κουταλιού διαδόθηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα και τα πρόσφεραν με κονιάκ και
ούζο.
Γλυκά ήταν και τα εορταστικά φαγητά: τα μήλα, τα κυδώνια, τα ξερά βερίκοκα και τα δαμάσκηνα, πάντα γεμιστά με κιμά, ρύζι, κρεμμύδι και μπαχαρικά.
Ο ντολμάς του Αϊ-Βασίλη ήταν ένα ολόκληρο αρνί (ή μόνο τα δύο πλευρά του) γεμιστό με ρύζι ή πλιγούρι, κρεμμύδια, φουντούκια, καρυδόψιχα, σταφίδες και μπαχαρικά. Το ρύζι και οι ξηροί καρποί συμβόλιζαν την προσδοκία για αφθονία.
Ο καϊγκανάς, γιορτινός και αυτός, ήταν μια παραλλαγή της ομελέτας με αυγά, αλεύρι και μέλι. Ετοιμαζόταν την ημέρα του γάμου για τον γαμπρό. Συνήθιζαν να τον στέλνουν και στα φιλικά σπίτια για να γνωστοποιήσουν τη γέννηση των παιδιών τους. Το ίδιο φαγητό στον Πόντο ήταν γνωστό ως «φούστρον».
ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ γεννήθηκε στην Ξάνθη, αλλά από την ηλικία των δύο ετών ήρθε και κατοικεί μόνιμα στην Αθήνα και από τα εφηβικά του χρόνια στη Νέα Φιλαδέλφεια.
Παιδί οικογένειας με καταβολές από τη Μικρά Ασία, μετά το τέλος των γυμνασιακών σπουδών του αναμείχθηκε στα πολιτιστικά και κοινωνικά δρώμενα της Νέας Φιλαδέλφειας και της Νέας Χαλκηδόνας, δίνοντας το παρόν στην προσπάθεια της μεταλαμπάδευσης της ιστορίας του μικρασιατικού ελληνισμού.
Έχει κάνει σπουδές πάνω στην πληροφορική, γραφιστική και το μηχανολογικό σχέδιο. Μιλάει αγγλικά και ισπανικά.
Ως διευθυντής εκδόσεων στις Εκδόσεις «Περίπλους» έχει επιμεληθεί σειρά βιβλίων για τη Μικρά Ασία, που εξέδωσε ο εκδοτικός οίκος.
Από το 2009 είναι ενεργό μέλος του Συνδέσμου Μικρασιατών Νέας Φιλαδέλφειας – Νέας Χαλκηδόνας, ενώ από το 2013 έως και σήμερα εκλέγεται και είναι ο πρόεδρος του συνδέσμου.
Είναι αρχισυντάκτης του πολιτιστικού περιοδικού «Αλησμόνητες Πατρίδες».
Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του συνδέσμου ισπανοελληνικών πολιτιστικών ανταλλαγών της Βαρκελώνης.
Έχει πραγματοποιήσει και υλοποιήσει ημερίδες, σεμινάρια, ομιλίες και διαλέξεις πάνω σε θέματα μικρασιατικού πολιτισμού και ιστορίας.
Επιμελείται, γράφει και αρθρογραφεί μελέτες, έρευνες, μαρτυρίες, λαογραφία και λοιπών θεμάτων της ιστορίας του μικρασιατικού πολιτισμού.
Τα άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε πολιτιστικά περιοδικά, σε καθημερινές και τοπικές έντυπες εφημερίδες καθώς και στο διαδίκτυο.
Το «Ταξίμια από Μπαχάρι» είναι το πρώτο του βιβλίο και αφορά τη διατροφή των Ελλήνων της Μικράς Ασίας.
ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ
Έτος έκδοσης: 2022
ISBN: 978-960-438-256-9
Σελίδες: 110
Τιμή: € 14,84
23 Ιανουαρίου 2023
#1
Ένα βιβλίο που μεταλαμπαδεύει τόσο τις παραδοσιακές μικρασιάτικες συνταγές αλλά και όλα αυτά τα μικρά μυστικά που είχαν οι Μικρασιάτισσες νοικοκυρές στην κουζίνα τους. Θα συμφωνήσω και εγώ με τον συγγραφέα ότι το συγκεκριμένο βιβλίο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως βιβλίο μαγειρικής αλλά ως ένα βιβλίο του μικρασιατικού πολιτισμού.
23 Ιανουαρίου 2023
#2
Ένα βιβλίο που προκαλεί τους πνευματικούς μας κάλυκες να το γευτούμε λαίμαργα, αφού κουβαλάει όλα τ’ αρώματα κ τις γεύσεις της Ανατολής, τα ήθη κ τα έθιμα της Μ. Ασίας. Καλοτάξιδο να είναι στις καρδιές των αναγνωστών, πολλή κ καλή επιτυχία στις εκδόσεις Περίπλους κ στον συγγραφέα Χρήστο Τριανταφύλλου!!!
23 Ιανουαρίου 2023
#3
Ένα υπέροχο βιβλίο από έναν αξιόλογο συνεργάτη Χρήστο Τριανταφύλλου το οποίο ξυπνάνε αναμνήσεις από την νοσταλγική Μικρά Ασία. Αξίζει να βρίσκεται σε κάθε βιβλιοθήκη